ประวัติความเป็นมาของหมู่บ้าน
เมื่อประมาณ 100 ปีมาแล้ว บ้านห้วยล้าเดิมชื่อ บ้านดอนแก้ว ตั้งอยู่ทิศตะวันออกเฉียงเหนือของวัด บ้านเรือนตั้งเรียงรายตามริมน้ำห้วยล้า เพื่ออาศัยน้ำห้วยล้าในการประกอบอาชีพทางด้านการเกษตรกรรม อยู่ต่อมาจนถึงปี พ.ศ.2440 ได้ถูกอุทกภัยฝนตกอย่างรุนแรงทำให้น้ำห้วยล้าได้เอ่อนองท่วมบ้านเรือนเสียหายอย่างมาก ซึ่งตอนนั้นมี นายอาทิตย์ สุทธหลวง เป็นหัวหน้าบ้านจึงได้พาราษฎรอพยพขึ้นอยู่ทางทิศเหนือ - ทิศใต้ - ทิศตะวันตกของวัดห้วยล้า ปัจจุบันต่อมาชาวบ้านพากันปลูกบ้านเรือนอยู่ล้อมรอบวัดทั้ง 3 ด้าน ต่อมาทางราชการจึงได้แต่งตั้ง นายอาทิตย์ สุทธหลวง เป็นผู้ใหญ่บ้านและได้ร่วมมือ ร่วมใจ กันพัฒนาหมู่บ้านตั้งแต่นั้นมาจนถึง พ.ศ.2448 นายอาทิตย์ สุทธหลวง ได้ลาออกไป ทางราชการจึงได้แต่งตั้ง นายฐานะ สุทธหลวง เป็นผู้ใหญ่บ้าน ได้พัฒนาความเจริญในหมู่บ้านตามระดับมาจนถึง พ.ศ.2473 นายฐานะ สุทธหลวงได้ลาออก ทางราชการจึงได้แต่งตั้ง นายคึ๋น จิตอารี เป็นผู้ใหญ่บ้านตั้งแต่ พ.ศ.2473 ต่อมาทางราษฎรได้ยื่นหนังสือต่อนายอำเภอปัว เพื่อเปลี่ยนชื่อจากบ้านดอนแก้ว มาเป็นบ้านห้วยล้า ซึ่งได้รับการอนุญาตจากนายอำเภอปัวให้เปลี่ยนชื่อเป็นบ้านห้วยล้า จนถึงปัจจุบัน
รายนามผู้ใหญ่บ้าน
1. นายอาทิตย์ สุทธหลวง
2. นายฐานะ สุทธหลวง พ.ศ.2478-2473
3. นายคึ๋น จิตอารี พ.ศ.2473-2483
4. นายปัญญา สุวรรณ พ.ศ.2483-2497
5. นายเหรียญ สุวรรณ พ.ศ.2497-2517
6. นายสมนึก สุวรรณ พ.ศ.2517-2542
7. นายวิรัตน์ จิตอารี พ.ศ.2542-2555
8. จ.ส.อ.สมหมาย ธงชัย พ.ศ.2555-ปัจจุบัน
ที่ตั้ง
บ้านห้วยล้า ตั้งอยู่หมู่ที่ 5 ตำบลสถาน อำเภอปัว จังหวัดน่าน
ลักษณะภูมิประเทศ
เป็นพื้นที่ราบ สภาพทางภูมิอากาศมี 3 ฤดู ร้อน ฝน หนาว
ลักษณะภูมิประเทศ
ทิศเหนือ ติดกับ บ้านต้นผึ้ง หมู่ที่ 1 ตำบลสถาน
ทิศใต้ ติดกับ บ้านดอนสถาน หมู่ที่ 4 ตำบลสถาน
ทิศตะวันออก ติดกับ บ้านนาฝาง หมู่ที่ 6 ตำบลสถาน
ทิศตะวันตก ติดกัน บ้านป่าเหียง หมู่ที่ 7 ตำบลสถาน
ลักษณะของประชากรหรือลักษณะทั่วไป
- เนื้อที่ 8,125 ไร่ ใช้ทำการเกษตร 750 ไร่
- จำนวนครัวเรือน 130 ครัวเรือน
- จำนวนประชากรทั้งหมด 531 คน (ชาย 284 คน หญิง 247 คน)
- รายได้เฉลี่ย 35,078 บาท/คน/ปี
- ครัวเรือนมีการออมร้อยละ 80 ของครัวเรือนทั้งหมด
- ชาวบ้านส่วนใหญ่ทำการเกษตรกรรม ใช้เนื้อที่ 150 ไร่
- ผลผลิตที่จำหน่ายสู่ตลาดภายในและภายนอกชุมชนได้แก่ ถั่ว ยาสูบ พืชผัก
- ประชาชนมีไฟฟ้าใช้ทุกครัวเรือน มีเส้นทางคมนาคมในการขนส่งใช้ได้ตลอดปี
สภาพทางสังคม
- ครัวเรือนส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ มีวัดเป็นศูนย์รวมจิตใจ
- สภาพบ้านเรือน มีความคงทนถาวร มีการจัดบ้านเรือนเป็นระเบียบ
- ประชาชนส่วนใหญ่มีสุขภาพดี คนอายุ 35 ปีขึ้นไป ได้รับการตรวจสุขภาพ ประจำปี
- เด็กและเยาวชนได้รับการศึกษาภาคบังคับทุกคน ประชาชนที่มีอายุ 15 – 60 ปี
- อ่านออกเขียนได้ เป็นส่วนใหญ่
- ผู้สูงอายุและคนพิการได้รับการดูแลเป็นอย่างดี
- ครัวเรือนส่วนใหญ่เป็นสมาชิกกลุ่มที่ตั้งขึ้นในหมู่บ้าน และมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นเพื่อประโยชน์ของชุมชน มีการเรียนรู้ของชุมชนและมี ภูมิปัญญา หรือ ปราชญ์ชาวบ้านเพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับหมู่บ้าน
ผลิตภัณฑ์ทั้งหมดของหมู่บ้าน
ผลผลิตทางด้านการเกษตร เช่น พืชตระกูลถั่ว ยาสูบ พริก
ผลิตภัณฑ์ที่น่าสนใจของหมู่บ้าน
ผลผลิตทางด้านการเกษตร การจักสาน
ศิลปวัฒนธรรม/ภูมิปัญญาของหมู่บ้าน
ชุมชนมีการเรียนรู้ จากปราชญ์ชาวบ้าน เช่น การจักสาน การทำบายศรี การทอผ้า การเขียนตัวอักษรเมือง
สถานที่ท่องเที่ยว/สถานที่บริการ
อ่างเก็บน้ำห้วยหล้า ป่าสงวนง่อมขุมคำ
การคมนาคม
บ้านห้วยหล้าห่างจากที่ว่าการอำเภอปัว ไปทางทิศเหนือ ตามทาง ปัว - สกาด
ประเพณี/เทศกาลประจำปี
ประเพณีบายศรีสู่ขวัญ เป็นประเพณีที่ชาวบ้านสืบทอดกันมาแต่โบราณ การสู่ขวัญมักกระทำ ในโอกาสต่าง ๆ เช่น เมื่อไม่สบาย เมื่อ
ได้รับโชคหรือมีโชค ได้เลื่อนยศเลื่อนตำแหน่ง การเดินทางโยกย้าย ที่อยู่ ย้ายที่ทำงาน สู่ขวัญแขกบ้านเรือน ที่มาเยี่ยมเยียน
หมู่บ้าน สู่ขวัญผู้มาร่วมงานผ้าป่า ทอดกฐิน สู่ขวัญนาค
ประเพณีสงกรานต์ ในวันที่ 13 เมษายน ของทุกปี จะไปสรงน้ำพระ ที่วัดมีการก่อเจดีย์ทราย คือการขนทรายเข้าวัด ประเพณีรดน้ำ
ดำหัวผู้สูงอายุ
ทักษะฝืมือแรงงานของหมู่บ้าน
ครัวเรือนส่วนใหญ่มีทักษะด้านการปลูกพืชและเลี้ยงสัตว์