ประวัติความเป็นมาของหมู่บ้าน

            บ้านดอนสถาน  เป็นหมู่บ้านเก่าแก่มีอายุหลายร้อยปี  ตั้งโดยการนำของพ่อกำนันชื่น  จิตอารี   เหตุที่ตั้งชื่อ

ว่าดอนสถาน   เพราะเดิมชื่อบ้านบอน เพราะบริเวณหมู่บ้านมีคูน้ำตามละแวกบ้าน  มีต้นบอนขึ้นเต็มคูน้ำ   ผู้ที่มาตั้ง

ถิ่นฐานอยู่จึงพร้อมใจกันตั้งชื่อ  หมู่บ้านว่า  บ้านบอน   ต่อมาเกิดอุทกภัยอย่างหนัก น้ำได้พัดต้นบอนที่ขึ้นตามคูไป

หมด  สภาพบริเวณเปลี่ยนไปมีแต่  หิน ทราย  ที่ถูกน้ำพัดมา   ซึ่งเรียกว่า  ดอน  ชาวบ้านจึงได้ตกลงกันตั้งชื่อ

หมู่บ้านใหม่ว่า  บ้านดอนสถาน

ที่ตั้ง 

            บ้านดอนสถาน    ตั้งอยู่หมู่ที่  4    ตำบลสถาน   อำเภอปัว   จังหวัดน่าน

ลักษณะภูมิประเทศ

            เป็นพื้นที่ราบ   สภาพทางภูมิอากาศมี  3  ฤดู  ร้อน  ฝน  หนาว 

            ทิศเหนือ             ติดกับ    ลำน้ำปัว

            ทิศใต้                ติดกับ      บ้านส้าน 1   หมู่ที่  13  ตำบลสถาน

            ทิศตะวันออก      ติดกับ     เขตอุทยานแห่งชาติดอยภูคา

            ทิศตะวันตก        ติดกัน     ลำน้ำปัว

ลักษณะของประชากรหรือลักษณะทั่วไป 

            -  เนื้อที่      2,750    ไร่        ใช้ทำการเกษตร   2,150  ไร่

            -  จำนวนครัวเรือน   185    ครัวเรือน

            -  จำนวนประชากรทั้งหมด   648   คน   (ชาย  308   คน   หญิง  340   คน) ข้อมูล ณ พฤษภาคม  2559

            - รายได้เฉลี่ย 58,999   บาท/คน/ปี

            - ครัวเรือนมีการออมร้อยละ  80  ของครัวเรือนทั้งหมด

            - ชาวบ้านส่วนใหญ่ทำการเกษตรกรรม  ใช้เนื้อที่   2,150   ไร่

            - ผลผลิตที่จำหน่ายสู่ตลาดภายในและภายนอกชุมชนได้แก่  ถั่ว  ยาสูบ  พืชผัก

             - ประชาชนมีไฟฟ้าใช้ทุกครัวเรือน  มีเส้นทางคมนาคมในการขนส่งใช้ได้ตลอดปี

สภาพทางสังคม

            -  ครัวเรือนส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ  มีวัดเป็นศูนย์รวมจิตใจ    

- สภาพบ้านเรือน  มีความคงทนถาวร  มีการจัดบ้านเรือนเป็นระเบียบ

            - ประชาชนส่วนใหญ่มีสุขภาพดี  คนอายุ  35  ปีขึ้นไป  ได้รับการตรวจสุขภาพ ประจำปี

- เด็กและเยาวชน ได้รับการศึกษาภาคบังคับทุกคน  ประชาชนที่มีอายุ 15– 60 ปี  

            -  อ่านออกเขียนได้  เป็นส่วนใหญ่

            -  ผู้สูงอายุและคนพิการได้รับการดูแลเป็นอย่างดี

            -  ครัวเรือนส่วนใหญ่เป็นสมาชิกกลุ่มที่ตั้งขึ้นในหมู่บ้าน  และมีส่วนร่วมในการ แสดงความคิดเห็นเพื่อประโยชน์ของชุมชน 

              มีการเรียนรู้ของชุมชนและมีภูมิ ปัญญา  หรือ ปราชญ์ชาวบ้านเพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับหมู่บ้าน

ผลิตภัณฑ์ทั้งหมดของหมู่บ้าน

            ผลผลิตทางด้านการเกษตร  เช่น  ข้าว  พืชตระกูลถั่ว  ยาสูบ  พริก

ผลิตภัณฑ์ที่น่าสนใจของหมู่บ้าน

            ผลผลิตทางด้านการเกษตร     การจักสาน

ศิลปวัฒนธรรม/ภูมิปัญญาของหมู่บ้าน

           ชุมชนมีการเรียนรู้  จากปราชญ์ชาวบ้าน  เช่น  การจักสาน  การทำบายศรี  การทอผ้า   

การเขียนตัวอักษรเมืองลงในธรรมใบลาน   การละเล่นดนตรีพื้นเมือง 

การคมนาคม

          บ้านดอนสถาน   ห่างจากที่ว่าการอำเภอปัว  ไปทางทิศเหนือ 

ประเพณี/เทศกาลประจำปี

          ประเพณีบายศรีสู่ขวัญ  เป็นประเพณีที่ชาวบ้านสืบทอดกันมาแต่โบราณ  การสู่ขวัญมักกระทำ  ในโอกาสต่าง ๆ   เช่น 

เมื่อไม่สบาย  เมื่อได้รับโชคหรือมีโชค ได้เลื่อนยศเลื่อนตำแหน่ง  การเดินทางโยกย้าย  ที่อยู่   ย้ายที่ทำงาน  สู่ขวัญแขก

บ้านเรือน ที่มาเยี่ยมเยียนหมู่บ้าน  สู่ขวัญผู้มาร่วมงานผ้าป่า  ทอดกฐิน  สู่ขวัญนาค  ประเพณีสงกรานต์  ในวันที่  13  เมษายน 

ของทุกปี  จะไปสรงน้ำพระ  ที่วัดมีการก่อเจดีย์ทราย  คือการขนทรายเข้าวัด  ประเพณีรดน้ำดำหัวผู้สูงอายุ

ทักษะฝืมือแรงงานของหมู่บ้าน

          ครัวเรือนส่วนใหญ่มีทักษะในการปลูกพืชเลี้ยงสัตว์